Tôi chuyển đến Hà Nội vào tháng tám năm 2007 để thực hiện dự án ảnh về văn hoá trẻ trong vòng một năm. Trước đó, tôi đã từng quay phim tại Việt Nam từ năm 1990. Giống như nhiều người, cây cầu Long Biên và khu vực lân cận thu hút tôi. Tôi luôn ấp ủ ý định khám phá để thực hiện dự án nào đó ở đây mà không có hình dung nào rõ ràng lúc ấy. Vào mùa hè 2008, tôi bắt đầu lui tới đây thường xuyên hơn, chỉ đơn giản là dành ngày càng nhiều thời gian lang thang trên hai bên đường. Tôi tản bộ, gặp mọi người, ngồi xuống, nói chuyện, chụp ảnh, và thường quay lại tặng chân dung cho những người tôi đã gặp.
Tôi nhìn nhận cầu Long Biên như một dạng tế bào kết nối hơn là một vật thể, và tìm cách ghi lại cách con người sống trên cầu, dưới cầu, xung quanh cầu, làm việc và ra vào thành phố qua cầu. Vì lẽ đó cầu Long Biên trở thành hậu cảnh trong rất nhiều bức ảnh. Trong những bức cây cầu không xuất hiện, tôi nghĩ ta vẫn có thể cảm thấy sự hiện diện của nó.
Tôi nhận thức rõ ràng về sự khác biệt giữa bản thân mình và phần lớn những người tôi đã gặp tại đây. Đó là điều không thể bỏ qua. Và dẫu có những tấm mà nhiếp ảnh gia dường như tồn tại một cách vô hình, đó là sự dối trá của hình ảnh – tôi và máy ảnh không ăn nhập với môi trường xung quanh. Nhưng tôi cố gắng tôn trọng đạo đức nghề nghiệp và chụp ảnh với ý đồ thành thật, để tạo ra những hình ảnh mang tính con người và nhân đạo, tiết lộ cái chung trong trải nghiệm của chúng ta thay vì cái riêng cũng tồn tại song song. Đôi khi tôi xin phép, đa phần là không; tôi ngừng lại nếu ai nói rõ rằng họ không muốn bị chụp. Tôi nói chuyện với nhiều người, hỏi họ tên tuổi và thông tin này thường trở thành tiêu đề cho các bức ảnh.
Thật lạ khi những tác phẩm nhiếp ảnh của tôi tập trung vào con người bởi tôi không mấy khi quảng giao. Tuy vậy, tôi quan tâm tới hình ảnh mà lột tả con người trong một không gian vào một thời điểm nhất định. Ít lâu sau dự án này, tôi bắt đầu thực hiện chụp chân dung trên đường phố ban đêm với đèn studio. Với tôi đây là một phương pháp làm việc hoàn toàn mới và tôi đã dành sáu, bảy năm làm tác phẩm có tính tham gia rõ rệt như vậy. Nhưng mối quan tâm về con người, thời gian và nơi chốn vẫn tồn tại.
Xin cảm ơn Hà Đào vì đã ngỏ ý mời tôi chia sẻ bộ ảnh thực hiện từ mười năm trước, và cảm ơn Linh Phạm cùng Matca vì nền tảng nhiếp ảnh đầy giá trị này ở Việt Nam. Tôi nghĩ rằng những hình ảnh vẫn còn nhiều giá trị và tôi rất vui được chia sẻ bản biên tập mở rộng này. Tôi chào đón mọi bình luận và câu hỏi.
*hình ảnh còn tiếp tục được tải xuống ở phía dưới
Jamie Maxtone-Graham từng là nhà quay phim thương mại ở New York và Los Angeles trước khi chuyển tới sống tại Hà Nội vào năm 2007. Kể từ đó, ông tập trung vào những dự án nhiếp ảnh dài hạn của mình, sản xuất phim và sắp đặt hình ảnh, và giảng dạy các khoá học nhiếp ảnh chuyên sâu tại Hanoi DocLab.
