Mười tác phẩm từ tám nghệ sĩ và nhóm nghệ sĩ trưng bày trong triển lãm được chọn ra từ bộ sưu tập tư nhân mang tên Post Vidai. “Vidai” ở đây là vĩ đại, gợi nhắc một cách khéo léo đến ngôn ngữ thường được sử dụng trong những khẩu hiệu tuyên truyền. Bộ sưu tập “Hậu Vĩ-Đại” thể hiện trọng tâm với các tác phẩm và nghệ sĩ thuộc về quãng thời gian sau thời kỳ Đổi Mới đến nay, khi mà nghệ thuật đương đại bắt đầu xuất hiện và phát triển ở Việt Nam. Những tác phẩm và nghệ sĩ được triển lãm tới công chúng lần này cũng thể hiện rất rõ hướng đi này của bộ sưu tập.
Tác phẩm đầu tiên bạn sẽ gặp khi bước vào triển lãm sẽ là WTC ở Bốn Thời Khắc của Đinh Q. Lê. Bốn màn hình tượng trưng cho bốn mùa tương ứng với bốn thời khắc của tòa nhà World Trade Center, New York trong vụ khủng bố ngày 11 tháng 9 năm 2001 gây chấn động thế giới. Hạ, Thu, Đông tượng trưng cho thời điểm trước, trong và sau cú va chạm của máy bay, cuối cùng là Xuân – thời điểm tòa nhà mới được dựng lên trên điểm đổ nát xưa. Mỗi màn hình chiếu những bức ảnh đã bị Đinh Q. Lê kéo dài ra đến độ dài 200 mét, biến dạng đến khó mức nhận diện được gì ngoài những vệt sáng dài. Bằng cách này, anh trừu tượng hóa sự kiện khủng bố và cũng trừu tượng hóa cả những phản ứng, cảm xúc của người xem.
Ngọc Nâu tiếp nối Đinh Q. Lê với Cô Gái Mù Trong Miền Ánh Sáng và Chân Dung Ánh Sáng, hai tác phẩm ảnh sử dụng hộp đèn. Chúng đưa người xem đến một thế giới nho nhỏ hư ảo, chìm trong ánh sáng, tương phản lại với hành lang tối của Địa Projects nơi họ đang đứng. Bước ra ngoài, ta gặp Phương Linh với Mây Hóa Thánh, một tác phẩm sắp đặt gồm gần 200 đám mây nhỏ gắn ngay ngắn trên bức tường chính của không gian triển lãm. Được in UV trên gốm thủ công, những đám mây tỏa ra một cảm giác tĩnh mịch, xa cách như những bát hương sứ hoa văn màu xanh trắng trên bàn thờ gia đình. Cảm giác ấy bám theo cho đến khi chúng ta đến gần hơn và nhận ra chúng không phải mây, mà là những khối bụi và khói đang bung lên từ những vụ nổ bom đạn chết người. Khi ấy, chúng ta đã đến quá gần để thoát khỏi chúng và chỉ có thể để bản thân bị choáng ngợp bởi vô vàn những vụ nổ trong những miếng gốm nhỏ.
Một phần không thể thiếu của mỗi triển lãm thành công là bàn tay người giám tuyển và Bức Hình Vẫn Còn Đó không phải ngoại lệ với giám tuyển Arlette Quỳnh-Anh Trần. Những tác phẩm cô chọn cho triển lãm lần này của Post Vidai đều thể hiện rõ cho chủ đề tính bằng chứng của những bức ảnh và những cách thể hiện khác nhau cho đặc tính ấy. Từ WTC ở Bốn Thời Khắc với sự trừu tượng hóa của thời gian, tới phóng viên chiến trường Võ An Khánh với những bức hình chiến tranh Việt Nam pha trộn giữa thời sự và hư cấu, hay nhóm nghệ sĩ Propeller với góc nhìn lịch sử, xã hội và khoa học về mẫu súng AK-47 và mẫu súng đối lập M-16 trong AK-47 vs M-16. Các tác phẩm đều là sự xác thực cho khả năng lưu giữ tư liệu của nhiếp ảnh và thể hiện những thực hành đa dạng của nghệ sĩ thị giác.
Vai trò của Arlette không dừng lại ở việc giám tuyển. Mỗi tác phẩm nghệ thuật đều cần một không gian thích hợp cho riêng mình và cô đã làm điều này thành công với không gian vốn không dư giả của Địa Projects. Ví dụ như với hai tác phẩm cỡ vừa sử dụng hộp sáng của Ngọc Nâu, Arlette đã đặt chúng ở đoạn hành lang tối để cho ánh sáng vàng óng từ trong tác phẩm tỏa ra thêm huyền diệu, đồng thời không gian hẹp của hành lang khiến cho người xem phải tiến tới gần hơn với tác phẩm và ý nghĩa của nó. Khán giả có thể nhận thấy rõ Arlette đã để tâm và cẩn trọng để mỗi tác phẩm có thể đối thoại với người xem một cách hiệu quả nhất.
Bức Hình Vẫn Còn Đó là một sự tiếp nối của xu hướng quan tâm ngày càng lớn của xã hội, đặc biệt là giới trẻ, với nhiếp ảnh như một công cụ sáng tạo. Trong vai trò này, buổi triển lãm là một dấu ấn quan trọng của sự phát triển của nhiếp ảnh ở Việt Nam như minh chứng cho những khả năng bất tận của một nền nhiếp ảnh ngày càng đa dạng, phức tạp và luôn chuyển mình. Hơn thế nữa, triển lãm Bức Hình Vẫn Còn Đó còn là một cái hích khích lệ tới những nhiếp ảnh gia và nghệ sĩ thị giác trẻ rằng tác phẩm của họ sẽ có một chỗ đứng xứng đáng theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng.
Triển lãm Bức Hình Vẫn Còn Đó
Địa điểm: Địa Projects, Saigon Domaine, 1057 đường Bình Quới, quân Bình Thạnh.
Thời gian: 22/6 đến 22/8 năm 2017.
Miễn phí vào cửa.
